بسیاری از دانشجویان، پس از اتمام تحصیلات خود در مقطع کارشناسی ارشد، به فکر ادامه تحصیل در مقطع دکتری هستند. در این بین، برخی در کشور خودمان تحصیلاتشان را ادامه می‌دهند و برخی دیگر به دنبال اخذ پذیرش در یکی از کشورهای خارجی هستند.
تحصیل دکتری در خارج از کشور از چند جهت قابل بررسی است: از طرفی در دانشگاه‌های کشور خودمان، برای برخی از رشته‌های دانشگاهی مقطع دکتری وجود ندارد! از طرف دیگر با توجه به رزومه تحصیلی افراد، اخذ پذیرش در مقطع دکتری به مراتب آسان‌تر از دیگر مقاطع تحصیلی است.
با دریافت پذیرش دکتری در فرانسه شما موفق به دریافت ویزای بلند مدت فرانسه خواهید شد.
فرانسه به عنوان مقصد تحصیلی بسیاری از دانشجویان خارجی، می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای اخذ پذیریش در مقطع دکتری باشد. سیستم آموزش عالی فرانسه شرایط ویژه‌ای را برای محققان و دانشجویان فراهم می‌کند تا آن‌ها بتوانند در پیشبرد اهداف تحصیلی خود مسیر کوتاه‌تر و راحت‌تری را طی کنند.
اما شرایط اخذ پذیرش دکتری در دانشگاه‌های فرانسه به چه صورت است؟
برای اخذ پذیرش مقطع دکتری در فرانسه چه مراحلی را باید طی کرد؟
هزینه‌های مربوط به ثبت‌نام مقطع دکتری در فرانسه چگونه است؟
قبل از هر چیز، برای ثبت‌نام در مقطع دکتری، شما باید (عنوان تز) دکتری و (استاد راهنمای) خود را مشخص کنید. از این دو مرحله می‌توان به عنوان مهم‌ترین مراحل اخذ پذیرش در مقطع دکتری یاد کرد. چرا که موضوع تز، مسیر تحقیقاتی شما را مشخص می‌کند و استاد راهنما نیز نقشه‌خوان شما در این مسیر خواهد بود!
برای گذراندن این مرحله حساس، شما می‌توانید با کمک مشاوران تحصیلی و کارشناسان حقوقی در موسسه مهاجرتی ورسای، استاد راهنمای خود را پیدا کنید و بر روی مراحل بعدی پذیرش خود تمرکز داشته باشید.
مراحل کلیدی برای ثبت‌نام در مقطع دکتری
در فرانسه، برای مقطع دکتری برنامه تحصیلی‌ای وجود ندارد که به کمک آن بتوانید در رشته دلخواهتان ثبت نام کنید! برای ثبت‌نام در مقطع دکتری، شما در ابتدا باید موضوع تز و استاد راهنمای خود را انتخاب کنید.
در قدم اول، برای ثبت‌نام در سال اول مقطع دکتری، باید مدرک Master یا معادل آن (کارشناسی ارشد) را داشته باشید. شما می‌توانید در سال دوم کارشناسی ارشد برای اخذ پذیرش در مقطع دکتری اقدام کنید.
نکته قابل توجه، نحوه تامین هزینه‌های تحصیلی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
برای ثبت‌نام مقطع دکتری در رشته‌های علوم پایه (فیزیک، شیمی، ریاضی، زیست‌شناسی) و رشته‌های فنی مهندسی، شما ابتدا باید برنامه تامین هزینه‌های تحصیلی خود را مشخص کنید. اما در برخی از موارد، برای ثبت‌نام در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی، شما به ارائه این برنامه مالی نیاز ندارید.
تامین هزینه‌های تحصیلی در مقطع دکتری، جدا از هزینه‌های ثبت‌نام (391 یورو در سال) است و مربوط به هزینه‌های امرار معاش در فرانسه می‌شود که معمولا بیش از 1000 یورو در ماه است.
خب … در نگاه اول تامین چنین هزینه‌هایی کمی دشوار به نظر می‌رسد. اما نگران نباشید! راه دیگری هم برای تامین این هزینه‌ها وجود دارد. تعداد زیادی از دانشجویان دکتری در فرانسه، هزینه‌های خود را از طریق قراردادهای تحقیقاتی و کاری تامین می‌کنند. این مطلب را به طور مفصل در مقاله‌ای دیگر شرح خواهیم داد.
تامین هزینه‌های تحصیلی و انتخاب استاد راهنما
اگر شما به دنبال تحصیل در مقطع دکتری در یکی از رشته‌های علوم پایه هستید، شرایط کمی متفاوت خواهد بود. چنانچه دانشجوی متقاضی دکتری در رشته‌های علوم پایه هستید، شخصا نمی‌توانید عنوان تز و استاد راهنمای خود را تعیین کنید. شما باید از میان عناوین تز مطرح شده توسط محققان فرانسوی یکی را انتخاب کنید.
در این میان، دو نوع عنوان تز دکتری وجود دارد:
1) موضوعاتی که قبلا توسط موسسات آموزش عالی فرانسوی تحت عنوان قرارداد تحقیقاتی مطرح شده‌اند و هزینه‌های آن نیز توسط این موسسات تامین می‌شود.
2) موضوعاتی که تحت عنوان بورسیه ارائه می‌شوند و شما برای اخذ پذیرش ازاین طریق باید برنامه مالی خودتان را مشخص کنید.
زمانی که از میان عناوین تز ارائه شده یکی را انتخاب کردید، باید با محقق مورد نظر مکاتبه کنید و مراحل بعدی را طی نمایید.
اما اگر دانشجوی متقاضی مقطع دکتری در یکی از رشته‌های علوم انسانی یا اجتماعی هستید باید به این ترتیب عمل کنید:
ابتدا پلتفورم عناوین ارائه شده توسط کامپوس فرانس را مشاهده کنید. در این سایت برخی از موضوعات مرتبط با علوم انسانی و اجتماعی ارائه شده‌اند. اگر موضوع مد نظرتان را در این سایت پیدا نکردید، باید برنامه تحقیقاتی خود را آماده کنید و برای یکی از محققان در دانشگاه‌های فرانسه ارسال کنید.
انتخاب استاد راهنما
قبل از هرچیز این نکته را فراموش نکنید: هرگز یک پروژه تحقیقاتی را برای تمامی محققان آن رشته ارسال نکنید. برای مثال اگر پروژه شما در زمینه اقتصاد است، آن را برای تمام اقتصاددانان نفرستید. دلیل آن هم این است که حجم پیام‌های دریافتی برای محققان بالا می‌رود و انتخاب از میان آن‌ها دشوار خواهد شد.
نکته مهم‌تر اینکه هدف پژوهشی شما باید مشخص و تنظیم‌شده باشد. یعنی این که موضوع تحقیقاتی شما باید با موضوع مورد نظر پژوهشگران فرانسوی مرتبط و همسو باشد. برای مثال، دلیلی ندارد که شما پروژه مربوط به مطالعات تاریخ اروپا را برای محقق متخصص در زمینه تاریخ کشورهای آسیایی ارسال کنید!
مرحله بعد به مصاحبه شما با پژوهشگر یا استاد راهنما مربوط می‌شود که در آن باید عنوان تز خودتان را ارائه بدهید. برای این که شانس پذیرش شما افزایش پیدا کند، بهتر است خودتان را منعطف نشان دهید و ارائه خود را جدا از طرح تحقیقاتی اولیه و از جنبه‌های مختلف مطرح کنید.
در پایان، اگر می‌توانید هزینه‌های تحصیلی و امرار معاش خود را در فرانسه تامین کنید، از ابتدای شروع روند اخذ پذیرش، آن را بیان کنید.
تبریک عرض می‌کنیم، شما استاد راهنمای خودتان را پیدا کردید!
حالا تنها کافی است مدرسه دکتری پذیرش شما را تایید کند تا شما بتوانید در مقطع دکتری ثبت‌نام کنید.
اگر تامین هزینه‌های تحصیلی بر عهده‌ی مدرسه دکتری باشد، این مسئله باید قبل از ثبت‌نام شما تایید شود.
هزینه‌های ثبت‌نام در مقطع دکتری حدود 390 یورو در سال است. حتی اگر موفق به عقد قرارداد تحقیقاتی هم شوید، این مبلغ را هرساله باید به عنوان هزینه تحصیل بپردازید.
موفق باشی دکتر!
