نظام آموزشی فرانسه، مقطع متوسطه

در سری قبل، جزئیات مقطع ابتدایی نظام آموزشی فرانسه را با هم مرور کردیم. دیدیم که دانش‌آموزان در این مقطع چه دروسی را می‌گذرانند و با چه مباحثی آشنا می‌شوند.

در این مقاله به بررسی مقطع متوسطه (étude secondaire) خواهیم پرداخت.

Collège

دانش‌آموزان پس از پایان مقطع ابتدایی، آموزش مقطع متوسطه را شروع می‌کنند که شامل دوره‌های راهنمایی (collège) و دبیرستان (lycée) است.

دوره‌ی راهنمایی از 4 پایه تشکیل شده است:

• Cycle 3

1. La sixième (6^e)

• Cycle 4

2. La cinquième (5^e)
3. La quatrième (4^e)
4. La troisième (3^e)

تمامی دانش‌آموزان پس از اتمام آخرین سال مقطع ابتدایی، بدون گذراندن امتحان ورودی، وارد مقطع راهنمایی می‌شوند. این نوع پذیرش دانش‌آموزان موجب یکپارچه‌سازی آموزش متوسطه شده است.

در دوره‌ی راهنمایی، پایه‌ی 6^e آخرین سال دوره‌ی سوم (cycle 3) است؛ سه پایه‌ی دیگر، دوره‌ی چهارم (cycle 4) را تشکیل می‌دهند. در واقع پایه‌ی 6^e را می‌توان به عنوان پلی بین مقطع ابتدایی و متوسطه در نظر گرفت؛ چرا که در این پایه دانش‌آموزان برای ورود به دوره‌ی راهنمایی آماده می‌شوند و آموزش‌های مقطع ابتدایی را نیز مرور می‌کنند.

با پایان پایه‌ی 3^e، دانش‌آموزان گواهینامه تحصیلی خود را تحت عنوان “diplôme national du brevet” دریافت می‌کنند و می‌توانند یکی از پایه‌ها و مدارس زیر را انتخاب کنند:

• پایه‌ی (seconde) در مدارس عمومی و فناوری ” lycée général et technologique”
• پایه‌ی (seconde) در مدارس حرفه‌ای ” lycée professionnelle”
• سال اول آماده‌سازی برای مدرک مهارت حرفه‌ای “certificat d’aptitude professionnel”

دروس آموزشی

دروس آموزشی دوره‌ی راهنمایی به ترتیب زیر است:

• زبان فرانسه
• ریاضیات
• تاریخ و جغرافیا
• اصول اخلاقی و شهروندی
• زبان‌های زنده دنیا
• علوم زیستی و زمینی
• فیزیک و شیمی
• فناوری
• تربیت بدنی
• هنرهای تجسمی
• موسیقی

در این میان دانش‌آموزانی که شاخه عمومی و فناوری را دنبال می‌کنند، دو درس آموزش‌های عملی میان‌رشته‌ای “enseignements pratiques interdisciplinaire” و پرورشی “accompagnement personalisé” را نیز می‌گذرانند. این دروس تکمیلی نیز جزئی از آموزش اجباری محسوب می‌شوند.

Lycée

بعد از اتمام دوره‌ی راهنمایی، دانش‌آموزان می‌توانند تحصیلات خود را در یکی از شاخه‌های “آموزش عمومی و  فناوری” یا “حرفه‌ای” دنبال کنند.

دوره‌ی دبیرستان شامل 3 سال است:

1. (La seconde (CAP-BEP
2. (La première (CAP-BEP
3. (La terminale (BAC

شاخه‌ی عمومی و فناوری

روند انتخاب گرایش در این شاخه به این صورت است:

در پایه‌ی (seconde) شاخه‌ی عمومی و فناوری، مفاد آموزشی برای همه یکسان است و پس از اتمام آن، دانش‌آموزان یکی از گرایش‌های عمومی یا فناوری را انتخاب خواهند کرد. کلاس‌های (première et terminale) نیز محصلین دو گرایش را برای آزمون “Baccalauréat” آماده می‌کنند.

“Baccalauréat” آزمون جامعی است که طی آن، دانش و توانایی دانش‌آموزان در سال نهایی دوره‌ی متوسطه سنجیده می‌شود. قبولی در این آزمون مجوز ورود به مقطع تحصیلات تکمیلی را صادر می‌کند.

گرایش عمومی

دانش‌آموزانی که قرار است در آزمون Baccalauréat général سال 2021 شرکت کنند، روند انتخاب رشته‌ی فعلی حذف می‌شود و جای خود را به نظام جدید آموزش متوسطه خواهد داد.

گرایش فناوری

این نوع گرایش، دانش‌آموزان را برای ورود به تحصیلات تکمیلی رشته‌های فنی آماده می‌کند و در نهایت به دریافت لیسانس حرفه‌ای یا مدرک مهندسی منجر می‌شود.

گرایش فناوری شامل 8 رشته است:

• علوم آزمایشگاهی ” STL“
• علوم صنعتی و توسعه پایدار “STI2D“
• علوم طراحی و هنرهای کاربردی “STD2A“
• علوم مدیریت “STMG“
• علوم بهداشتی و اجتماعی “ST2S“
• فنون موسیقی و رقص “S2TMD“
• هتل‎‌داری و رستوران‌داری “STHR“
• علوم کشاورزی “STAV“

Lycée professionnel

دانش‌آموزان شاخه‌ی حرفه‌ای، 40 تا 60% وقت خود را صرف آموزش‌های فنی و حرفه‌ای می‌کنند. آن‌ها در کلاس‌هایی با محوریت کارگاهی و آزمایشگاهی شرکت می‌کنند و دروس کلاس‌های عمومی را نیز می‌گذرانند. گرایش حرفه‌ای دانش‌آموزان را برای دریافت گواهینامه‌های مهارت تخصصی آماده می‌کند.

CAP, BEP et baccalauréat professionnel

دانش‌آموزانی که گرایش حرفه‌ای را انتخاب کرده‌اند، بعد از پایه‌ی ^e3  می‌توانند یکی از این دو مدرک را دریافت کنند:

• گواهینامه تحصیلی گرایش حرفه‌ای “baccalauréat professionnel”
• گواهینامه مهارت حرفه ای (CAP)

Baccalauréat professionnel et BET

بعد از پایه‌ی 3^e، دانش‌آموزان پایه‌های (seconde, première et terminale) گرایش حرفه‌ای را می‌گذرانند. این گواهینامه تحصیلی به کسب مهارت تخصصی در یکی از 75 فعالیت حرفه‌ای ارائه شده مربوط می‌شود.

CAP

پس از گذشت دو سال از پایه‌ی ^e3، گواهینامه مهارت حرفه‌ای به دانش‌آموزان اعطا می‌شود. این گواهینامه تحصیلی به دانش‌آموز اجازه می‌دهد تا در حرفه‌ای مشخص فعالیت کند و او را مستقیما برای ورود به بازار کار آماده می‌کند.

در مقاله‌ی بعد با جزئیات تحصیلات تکمیلی آشنا خواهیم شد.

منبع: https://www.education.gouv.fr/